گزارش سمینار طراحی شبکه نوین سنجش منابع آب با تکنولوژی بومی
و معرفی
سامانه تمام اتوماتیک سنجش سطح استاتیک آب چاههای مشاهده ای و مخازن آب
با توجه به رشد بیش از پیش تقاضای منابع آب شیرین، افزایش شدت، مدت و بزرگی خشکسالی ها، و همچنین افزایش دما بر اثر تغییر اقلیم، منابع آب قابل دسترس در بسیاری از مناطق جهان در معرض تهدید جدی قرار گرفته اند. لذا توجه و رصد این منابع ارزشمند در سالهای اخیر به عنوان یک امر حیاتی در علوم و مهندسی و مدیریت منابع آب افزایش چشمگیری داشته است. این مهم در مورد کشورهایی نظیر ایران که در کمربند خشکی واقع شده و در معرض خشکسالی قرار دارند، بسیار پررنگتر مینماید. کشف منابع آب بدیع، حفاظت از منابع آب موجود و اطلاع از تغییرات حجمی این منابع میتواند در پیشگیری از بحران آب که در ایران بهطور جدی مطرح است، کمک شایانی نماید و چنانچه این موضوع از طریق یک نظام سیستماتیک و یکپارچه دنبال شود نتایج بسیار ارزشمندی در مدیریت و حفاظت از منابع آب خواهد داشت. شاهد این مدعا، پیشرفتهای مهمی است که بسیاری از کشورهای پیشرفته در زمینۀ هوشمند سازی و فناوری اطلاعات در علوم محیطی به دست آوردهاند.
کمیته تحقیقات شرکت آب منطقه ای بوشهر در راستای حمایت از پژوهشگران و نخبگان کشور و نیز حل مسائل موجود در صنعت آب کشور و کمک به حل بحران آب و با توجه به خرابی متعدد دستگاههای خارجی موجود و قیمت بالای آنها و عدم سازگاری شان با اقلیم کشور، ساخت دستگاه بومی سنجش منابع آب زیرزمینی را به شرکتهای دانش بنیان پارک علم و فناوری بوشهر و یزد پیشنهاد داد. پس از رایزنیها و نیز بازدیدهای مختلف از دستگاههای موجود و شرایط پیزومترها و چاههای مشاهداتی دشتهای مختلف استان بوشهر، شرکت دانشبنیان "دیدهبان توسعۀ پایدار" مستقر در پارک علم و فناوری استان یزد، موفق به ساخت دستگاهی نوین و مطابق استانداردهای مدنظر این کمیته گردید. لازم به ذکر است محققین این شرکت در حال حاضر نیز طی قراردادی تحقیقاتی در حال ساخت نرم افزاری پیشرفته جهت برآورد میزان دبی آب و نیز رسوب ورودی به دریاچه های سدهای ساخته شده و در حال ساخت و نیز خروجی های حوضه های آبریز استان بوشهر می باشند.
شرح کلی دستگاه
دستگاه مذکور به طریق الکترومکانیکی کار میکند و از این نظر نسبت به دستگاههایی که از طریق سنسورهای بدون سیم (wireless) کار میکنند و در معرض تداخل امواج و نقاط کور مخابرهای قرار دارند، برتری دارد. این دستگاه فقط در مورد سطوح استاتیک آب کاربرد دارد. ویژگیهای این دستگاه عبارتند از:
1- قابلیت نصب دائم بر روی چاههای پیزومتری، مخازن آب استاتیک و چاههای قدیمی
2- قابلیت اندازهگیری سطح آب تا ارتفاع بیش از 400 متر و با دقت یک سانتیمتر.
3- پایش سطح آب در چاه یا مخزن به صورت شبانهروزی و بدون وقفه.
4- گزارش آنلاین هرگونه تغییر در سطح آب از طریق ارسال SMS به کاربر.
5- گزارش خرابی یا سرقت دستگاه به سرعت و به صورت اتوماتیک.
6- وجود سنسورهای محافظت شده روی سطح آب و عدم تماس آنها با آب
7- قابلیت گزارش عمق آب از کف چاه و عمق آب از سطح زمین.
8- دارای باطری قابل شارژ قوی برای مناطقی که دسترسی به سیستم برقرسانی وجود دارد.
9- دارای سلول خورشیدی برای مناطقی که دسترسی به سیستم برقرسانی وجود ندارد.
10- قابلیت ذخیره و برداشت اطلاعات از دستگاه.
11- قابلیت ارسال اطلاعات به پایگاه داده.
12- قابلیت گزارش گیری آنی و رسم نمودارهای مختلف برای مدیران و کارشناسان
همچنین دستگاه موجود ضمن کاربری راحت تر، دارای عملکردهای بهتر و بیشتر و نیز قیمتی بسیار پایینتر از نمونه خارجی که اکثرا ساخت آلمان هستند، می باشد.
لازم به ذکر است دستگاه موردنظر بصورت میدانی توسط اعضای کارگروه تخصصی آب زیرزمینی کمیته تحقیقات تست گردید و علاوه بر آن دستگاه در سمینار تخصصی که در این رابطه برگزار گردید در حضور کلیه اعضای کمیته تحقیقات و کارگروههای تخصصی و کارشناسان خبره طرح واحیا و تعادل بخشی مورد بررسی و آزمایش قرار گرفت. در این نشست مقرر گردید پس از بهینه سازی دستگاه طبق پیشنهادات کارگروه تخصصی آب زیرزمینی، چند عدد از این دستگاه جهت ارزیابی اثرات طرح احیا و تعادل بخشی در یکی از دشتهای پایلوت استان بوشهر مورد استفاده و آزمایش قرار گیرند و در صورت موفقیت در این مرحله، در راستای بکارگیری آن در سطح کشور اقدامات لازم صورت گیرد.